Do poczytania
Wielkanocne symbole roślinne
Wielkanoc to najważniejsze święto chrześcijańskie, a dzięki kwitnącym kwiatom i krzewom to święto jest radosne i kolorowe. Wiele z tych roślin pełni nie tylko funkcję dekoracyjną, ale ma również bogatą świąteczną symbolikę.
Bukszpan zimozielony - jest symbolem nieśmiertelności, dlatego zdobimy nim koszyczki ze święconką i dekorujemy stół. Pamiętajmy, że jest niejadalny, a wręcz trujący. Natomiast stroiki i wianki zawieszane na drzwiach mają według wierzeń ludu odstraszać złe moce.
Wierzbowe witki - zwane baziami lub kotkami symbolizują życie, które odradza się w trudnych warunkach.
W Polsce rośnie 28 gatunków wierzb i znacznie różnią się one wielkością, także wygląd kwiatów jest nieco odmienny, choć na tyle podobny, że nie mamy problemu z rozpoznaniem, że to wierzba.
Świeże wierzbowe gałązki pokryte puchatymi baziami służą do robienia palemek, które upamiętniają wjazd Jezusa do Jerozolimy.
Wierzbie przypisuje się moc uzdrawiania. Kora wierzby zawiera kwas salicylowy , który wykazuje działania podobne do aspiryny.
Forsycja - jeden z najpopularniejszych symboli Wielkanocy.
Jest soczyście żółta, dlatego skutecznie przegania zimową szarość. W naturalnych warunkach rośnie w Chinach i stamtąd została przywieziona do Polski. Kwiaty forsycji są jadalne, stosowane jako dodatek do sałatki lub dekoracji potrawy, także jako dodatek do herbaty. W medycynie chińskiej nalewka z kwiatów stosowana jest w leczeniu przeziębień.
Krzew tarniny zwany też tarką - rośnie na nizinach i niskich górach. Tworzy cierniste zarośla- bezpieczne ostoje dla zwierząt.
W tradycji ludowej kłujące gałązki tarniny były używane do wykonania cierniowej korony i symbolizowały mękę Jezusa.
Miąższ owoców tarniny smakuje lepiej po przemrożeniu. Wystrzegajmy się pestek zawierających toksyczny cyjanowodór. W ziołolecznictwie zarówno kwiaty jak i owoce wykorzystywane są w leczeniu kamicy nerkowej.
Hortensja - to symbol niewinności. Donice z okazami pięknie kwitnącymi na biało, niebiesko i różowo zdobią w okresie wielkanocnym Groby Pańskie w kościołach. A to dlatego, że oprócz świetnych walorów dekoracyjnych hortensja ma też znaczenie symboliczne - przedstawia niewinność.
Żonkile (narcyzy) rosną na dziko w Portugalii i Hiszpanii. Na świątecznym stole- obok jajka i zajączka to symbol zaczynającego się na nowo życia. Są także znakiem szacunku i pamięci.
Męczennica (passiflora) Pochodzi z tropikalnych rejonów Ameryki. Do Europy dotarła w XVIII wieku, ale już wcześniej włoski mnich dopatrzył się w kwiatach tej rośliny elementów obrazujących mękę Chrystusa na krzyżu. Stąd nazwa łacińska passiflora: passio- cierpienie, flos - kwiat.
Nazywana jest także kwiatem męki pańskiej:
- płatki to symbol ostrza włóczni,
- słupki- gwoździe,
- potrójny rząd włosków- korona cierniowa.
Męczennica jest pnączem, jej pędy mogą dorastać nawet do kilkudziesięciu metrów. Istnieje ponad 500 gatunków męczennicy. najciekawszym elementem rośliny są duże i egzotyczne kwiaty. Niektóre jej odmiany są uprawiane w Polsce. Bywa też uprawiana w celach leczniczych. Ziele rośliny ma działanie przeciwstresowe, nasenne. Łagodzi objawy histerii i epilepsji.
Rzeżucha - jest symbolem odradzającego się życia. Zwyczaj wysiewania jej na Wielkanoc datuje się od XV wieku. Mocno pachnące nasiona wysiewamy na mokrą ligninę lub watę, a po paru dniach są zwartą łączką dla święconego baranka. Zjadamy ją również w sałatkach lub na kanapkach, bowiem zawiera witaminę C, B1, K. Ułatwia także trawienie i obniża poziom cukru we krwi.
Naturalnie pamiętajmy również, że z Wielkanocą związane są także inne ważne symbole nie tylko roślinne.
Chleb - dar Boży, pokarm niezbędny do życia.
Woda - oczyszczenie, odnowienie.
Baranek - symbol czystości pokory, posłuszeństwa , najważniejszy w koszyczku i na świątecznym stole.
Jajka- symbol nowego życia.
Wędliny - dostatek, płodność.
Sól - trwałość i oczyszczenie.
Pieprz i chrzan - mają zapewnić siłę.
Zajączek i Kurczaczek - symbol wiosny i radości.
Święta Wielkanocne to wyjątkowy czas, w którym obrzędy religijne, tradycja ludowa i świat przyrody splatają się w jedno. Chrześcijanie świętują zwycięstwo Jezusa nad śmiercią, przyroda budzi się do życia po zimie, zaś tradycje ludowe podkreślają naturalne przemiany w przyrodzie- wiosna rozpoczyna nowy cykl życia.
Opracowanie: Elżbieta Rucińska
Bazie |
Koszyk wielkanocny |
Krzew forsycji |
Passiflora |
