Wydarzenia: Zespół przyrodniczy

Czarne koty i inne zwierzęta w wierzeniach i zabobonach – 17.01.2025r.

Praktycznie każdy z nas, no może z wyjątkiem największych racjonalistów i technokratów, wierzy w przesądy. Jakieś przesądy, mniej lub bardziej absurdalne. Często nawet nie zdajemy sobie z tego sprawy.
Kichnięciu towarzyszy „na zdrowie”, „odpukujemy w niemalowane” i „trzymamy kciuki”. Nie czujemy potrzeby kwestionowania tych „oczywistych” prawd.
Wierzenia i przesądy są przekazywane z pokolenia na pokolenie w danych społecznościach czy rodzinach. Wiele z nich jest właściwe dla danego kraju, danej kultury ale są też takie , które znane są na całym świecie. Jedne powstały w starożytnej Grecji czy Rzymie, inne zrodziła wiara chrześcijańska, jeszcze inne powstały całkiem niedawno. Poznajemy je najczęściej w dzieciństwie i zazwyczaj zupełnie nieświadomie przekazujemy następnym pokoleniom.
Przestrzegając tych wszechobecnych zakazów i nakazów zapewniamy sobie szczęście – „czterolistna koniczyna” lub unikamy pecha „przebiegający nam drogę czarny kot”.
Wierzenia i zabobony występują we wszystkich sferach życia. Mogą dotyczyć rodziny, jedzenia i picia, pogody i przyrody, sportu i rozrywki, narodzin i śmierci.
Wraz z Elą Rucińską zajęłam się tymi, które mówią nam o zwierzętach. Wokół niektórych zwierząt i ich zachowań narosło wyjątkowo dużo mitów. Część z nich to wynik braku wiedzy, źródeł innych należy poszukać w legendach.
Koty – uważa się za bardzo tajemnicze stworzenia. W starożytnym Egipcie otoczone były szczególną czcią. Natomiast w średniowieczu uznawano je za wcielenie zła i wierzono, że mają demoniczną moc.
Sowy – z jednej strony są symbolem mądrości , a przecież istnieją znacznie mądrzejsze ptaki, a z drugiej strony są prześladowane gdyż uważa się, że wieszczą śmierć lub inne nieszczęścia i niewątpliwie mają układy z czarownicami.
Jedne mity znajdują potwierdzenie w rzeczywistości lub biologii danego zwierzęcia – „kot spada na cztery łapy” – to fakt, inne „lelek kozodój – kozy doi” – to absurd i zabobon od czasów starożytnej Grecji.
Wiara w zabobony, magię i czarownice stanowiła wyróżnik społeczeństw ludzkich na wszystkich kontynentach i we wszystkich epokach. W jednych miejscach pokutował przesąd, ze czarami i gusłami zajmują się kobiety, za to w innych, że mężczyźni. Niektóre kultury panicznie bały się czarownic i brutalnie je prześladowały, podczas gdy inne je tolerowały , czy nawet szanowały.
Oczywiście obecnie podchodzimy do tych spraw z przymrużeniem oka.
Niemniej pamiętajmy, że zimorodek nie rodzi się zimą, sójka nie wybiera się za morze, bocian nie jada żab, byk nie widzi czerwonego koloru, a mruczenie kota jest pozytywne, łagodzi stres i ból.

Tekst: Julita Szutowicz
Zdjęcia: Janeczka Rogiewicz, Bernadetta Jarecka

                                                                 Koty i wiedźma                                                                                               Czarne koty

                                                                 Jak płachta na byka                                                                         Wiedźma prezentuje