Wydarzenia: Zespół przyrodniczy
Wilki-fakty i mity
Wilki – fakty i mity – 5.01.2018 r.
Wilk szary ( Canis lupus) drapieżny ssak z rodziny psowatych zamieszkujący lasy i równiny Euroazji i Ameryki był dawniej szeroko rozpowszechniony, ale działania i ekspansja człowieka bardzo ograniczyła jego populację.
Wilk to zwierzę, które było stale i jest nadal związane z człowiekiem, z jego gospodarką i kulturą. To bohater wierzeń ludowych, mitów i zabobonów.
Wszyscy znamy przecież mit o Romulusie i Remusie wykarmionych przez kapitolińską wilczycę. Litewska legenda o żelaznym wilku, który przyśnił się księciu Giedyminowi stanowi mit założycielski Wilna.
W czasach pogańskich Słowianie utożsamiali zwodnicze, złe i mściwe bóstwa lasu z postacią wilka.
Przez wieki wilk cieszył się niestety bardzo złą sławą. Traktowany był jako bezwzględny drapieżca, zabójca oraz wcielenie wszelkiego zła. Budził powszechny strach i lęk. Jego tryb życia pełen tajemniczych i niezrozumiałych dla ludzi zachowań sprawił, że powstało na jego temat wiele różnych i nieprawdziwych informacji wciąż tę złą sławę podsycających.
Również znana nam z dzieciństwa, powstała przed stuleciami bajka Charlesa Perraulta o „ czerwonym kapturku” przysporzyła wiele problemów temu zwierzęciu.
Między innymi z tego też powodu postanowiliśmy trochę wilka odczarować.
Na pierwszym w Nowym Roku spotkaniu nasza koleżanka Krystyna Podwójci w swoim obszernym referacie przybliżyła nam to niezależne i bardzo inteligentne zwierzę.Zapoznaliśmy się z biologią i zwyczajami wilków oraz ich rolą ekologiczną w przyrodzie, poznaliśmy także mity i legendy oraz wiele innych faktów związanych z naszym wspólnym współistnieniem. Opinia, że jest to szkodnik, którego trzeba bezwzględnie tępić jest nieuzasadniona. Wilki nie zabijają dla samego zabijania, ale tylko i wyłącznie w celu zdobycia pożywienia. Należy w tym miejscu dodać, że ich ofiarami padają na ogół zwierzęta słabe oraz chore, możemy mówić, że wilk pełni w przyrodzie rolę sanitarnego selekcjonera. W wilczej diecie oprócz zwierząt kopytnych są także gryzonie, ryby, padlina a nawet runo leśne.
Wilki są zwierzętami płochliwymi, ostrożnymi i panicznie boją się człowieka, którego omijają szerokim łukiem. Tak więc nasza obawa, żeby nie wchodzić do lasu, bo spotkamy wilka jest całkowicie bezpodstawna.
A wilki do Polski po wielu latach eksterminacji wróciły. To skutek wprowadzonej w 1997 r. jego ochrony. Niestety, wciąż poluje się na nie u naszych wschodnich, południowych i północnych sąsiadów. Jeszcze dekadę temu ich liczebność w Polsce szacowano na około 600 sztuk. Obecnie mówi się o 1000 a czasem nawet o większej ilości wilków. Pojedyncze osobniki obserwowano w okolicach Warszawy, Poznania i na Śląsku. Wilki zaczęły zasiedlać również zachodnie rejony kraju. Szacuje się, że w Puszczy Wkrzańskiej żyje ok. 15 osobników a w Puszczy Goleniowskiej mamy ich około 20 sztuk. Najwięcej wilków żyje w Bieszczadach oraz w Puszczy Białowieskiej, gdzie znajduje się Instytut Badania Ssaków PAN, który między innymi zajmuje się badaniem tych zwierząt.
Watahy wilków liczą zazwyczaj kilka do kilkunastu osobników, tworząc grupy rodzinne, złożone z rodziców, szczeniąt oraz wilków z poprzednich miotów. Mają one ściśle określoną hierarchię wewnętrzną oraz rozwinięty system komunikacji. Polują razem w stadzie, gdzie każdy osobnik ma ściśle określoną rolę do wykonania. Stąd też pojedynczy wilk ma duże problemy z polowaniem na jelenie, dziki czy też sarny. W takich sytuacjach wilki mogą atakować zwierzęta domowe.
Wilk w polskiej kulturze zajmuje poczesne miejsce. To bohaterowie licznych opowieści w książkach, opisach łowieckich i dziełach literackich. Spotkamy je w heraldyce, nazewnictwie miast, wsi czy też w nazwiskach ludzkich. W trakcie setek lat naszego współistnienia powstało także wiele anegdot i przysłów o wilkach. Posługujemy się nimi w naszym codziennym życiu bardzo często. Można tu przytoczyć chyba najczęściej używane przysłowia „ głodny jak wilk” czy też „o wilku mowa a wilk tuż”.
Tekst: Aleksandra Bruske - Wasiukiewicz
leżący wilk szary |
sznurowanie |
trop wilka |
Wilk szary (Canis lupus) |
