Wydarzenia: Zespół przyrodniczy

Dzikie rośliny jadalne - 01.12.23 r.

Dzikie rośliny jadalne - 01.12.23 r.

Dzikie rośliny towarzyszą nam od zawsze, często traktujemy je jednak jako element niepożądany we florze. Już sama nazwa „chwasty” określa nasz stosunek do nich. A przecież te rośliny towarzyszą nam od setek lat. Często nie zdajemy sobie nawet sprawy jak duże znaczenie miały dla ludzkości. Nasi przodkowie żywili się kiedyś tylko dziką roślinnością oraz upolowaną zwierzyną, a więc te rośliny były niezbędne do ich przeżycia. Dzikie rośliny jadalne są często niedoceniane ze względu na swoje właściwości prozdrowotne . Może więc warto czasem sięgnąć do skarbca natury aby z tego bogactwa skorzystać. Wśród polskiej flory znajdziemy sporo dzikich roślin, które łatwo rozpoznamy i możemy wykorzystać jako ciekawy dodatek kulinarny. Należy je jednak spożywać ostrożnie w niezbyt dużych ilościach, ponieważ większość z nich ma także działanie lecznicze, więc dostarczenie do organizmu zbyt dużych dawek związków terapeutycznych może dać niekorzystne efekty.

Wiosną na łąkach, polach i przydrożach rośnie bluszczyk kurdybanek. To niewielka roślina o charakterystycznych sercowato - okrągławych liściach i drobnych niebiesko - fioletowych kwiatach. Spożywanie tego ziela oczyszcza organizm z toksyn, poprawia odporność i wpływa korzystnie na trawienie. Liście bluszczyku można dodawać do sałatek, zwłaszcza tych z pomidorami, do zup, przyrządzać je jak szpinak. Świeże i suszone liście stosuje się do przyprawiania potraw. Wszyscy łatwo poznamy po charakterystycznych niebieskich kwiatach zebranych w koszyczki cykorię podróżnik. Spotkamy ją na przydrożach, miejscach ruderalnych, ugorach. Ta roślina traktowana jako przydrożny chwast to skarbnica substancji aktywnych biologicznie czynnych. Jako roślina jadalna i lecznicza znana była już w starożytności. Wysoka zawartość inuliny powoduje, że roślina ta obniża poziom glukozy we krwi, więc jest idealna dla diabetyków. Kulinarnie można wykorzystywać korzeń cykorii. Można go gotować, piec i smażyć. Wysuszone i uprażone korzenie służą do wyrobu kawy zbożowej, podpiwka i barwienia ciemnych piw. Kwiatami można dekorować potrawy a młode liście dodawać do sałatek. Krwawnik pospolity to chyba jedno z najbardziej znanych ziół. Znany jest od starożytności. Grecy i Etruskowie tamowali nim krwotoki i leczyli rany żołnierzy. W średniowieczu uprawiany był powszechnie w ogrodach klasztornych, a w czasie pierwszej wojny wykorzystywano go jako pierwszy opatrunek dla żołnierzy. Charakterystyczne pierzaste, ciemnozielone listki mają korzenno-gorzkawy smak. Można je dodawać do sałatek, okraszać nim potrawy, dodawać do zup, sosów czy potraw ziemniaczanych. Albo aromatyzować nimi ocet lub masło. Kwiatami krwawnika ozdobimy z kolei potrawy, możemy je dodać do sałatek lub napojów. Nasi przodkowie wierzyli także, że zioło to przynosi szczęście w małżeństwie, również w Skandynawii krwawnik był amuletem gwarantującym miłość. Nie lubimy powszechnie występującego podagrycznika pospolitego. Zna tę uciążliwą roślinę każdy ogrodnik. A to wyjątkowo cenna roślina, źródło witaminy C, karotenu i wielu innych cennych biologicznie związków, nawet nie do końca jeszcze poznanych. Jako pożywienie wykorzystywali go już Rzymianie. Od setek lat wykorzystywano go do leczenia wielu chorób w tym także o czym zresztą mówi jego nazwa podagry. W wielu krajach Europy podagrycznika używano do sporządzania symbolicznych potraw spożywanych w czasie Wielkiej Nocy. Listki podagrycznika są delikatne i mają smak podobny do selera i pietruszki. Można je dodawać do surówek, zup, przyrządzać podobnie jak szpinak, dusić z pomidorami. Białymi kwiatami podagrycznika ozdobimy potrawy. Powszechnie występującą i traktowana jako chwast gwiazdnica pospolita może być przysmakiem nie tylko ptaków. To bogate źródło witamin, rutyny oraz selenu i jodu. Cała ta roślina o delikatnym , łagodnym smaku jest jadalna. Można ją zbierać od marca do października i wykorzystać do przyrządzania sałatek, zup, sosów, zapiekanek, pizzy albo przyrządzać ją jak szpinak. To roślina bardzo popularna w Japonii. Jeśli w trakcie spacerów spotkamy gwiazdnicę możemy rozgniecionym zielem umyć i odkazić ręce. Aromatycznie, balsamicznie pachnąca bylica pospolita, którą spotkamy na polach, ugorach uprawiana była kiedyś nie tylko jako roślina lecznicza ale także jako roślina magiczna. To silnie pachnące zioło miało według wierzeń naszych przodków mieć moc neutralizowania uroków i czarów. Poświęcone wianki bylicy przechowywano w domach przez cały rok, gdyż miały za zadanie chronić dom przed chorobami i złym urokiem. Listki bylicy najsmaczniejsze są wiosną. Mają goryczkowy smak więc poprawiają i zaostrzają smak tłustych mięs, potraw z roślin strączkowych, kapusty i grzybów. Możemy bylicą aromatyzować także nalewki, likiery, wina lub napoje. Wykorzystać kulinarnie możemy także koniczynę łąkową i białą i to nie tylko ich kwiaty ale także listki, babkę, podbiał pospolity, komosę białą oraz podobną do pokrzywy jasnotę . Możną spróbować jakie wrażenia smakowe są udziałem pospolitego chwastu żółtlicy drobnokwiatowej, szczawiku zajęczego oraz tasznika pospolitego. Wszyscy doskonale znamy i korzystamy z dobrodziejstw pokrzywy zwyczajnej. To nie tylko roślina lecznicza, jadalna ale także włóknista i barwierska. Kiedyś ta roślina z parzącymi włoskami pełniła ważną rolę w wierzeniach, symbolice i obrzędach. W czasach głodu wykorzystywano ją powszechnie a i teraz jej młode listki mogą być używane do wielu zdrowych potraw.

To tylko kilka przykładów dzikich roślin, które możemy wykorzystać kulinarnie, jest ich oczywiście znacznie więcej. Nasze spotkanie o dzikich roślinach jadalnych rozpoczęła tym razem wyjątkowa niespodzianka . Największym hitem naszego spotkania był bowiem pyszny tort „ zielony mech” jaki zafundowali nam Julita Szutowicz i Radek Kleszczewski. Zielony biszkopt ozdobiony czerwonymi ziarenkami granatu i borówek przeniósł nas w leśne, dzikie ostępy i doskonale wpisał się w charakter naszego spotkania , za co Julicie i Radkowi serdecznie dziękujemy.

Tekst i zdjęcia: Aleksandra Brüske - Wasiukiewicz

Bluszczyk kurdybanek

Bylica zwyczajna

Cykoria

Jasnota

Gwiazdnica

Krwawnik różowy

Podagrycznik

Tort zielony mech