Wydarzenia: Zespół przyrodniczy
Przyrodnicze impresje z podróży na Antypody – 17.11.2023 r.
Już po raz drugi Zespół Miłośników Przyrody miał przyjemność spotkać się z Panią profesor dr. hab. Teresą Radziejewską pracującą w Instytucie Nauk o Morzu i Środowisku Uniwersytetu Szczecińskiego.Tym razem Pani Profesor zabrała nas w podróż do odległej krainy na końcu świata -Nowej Zelandii. Według wielu opinii to najpiękniejsze miejsce na świecie, zresztą chętnie wybierane przez filmowców. Mieliśmy okazję poznać szczegółowo geologiczną historię powstania Nowej Zelandii, obejrzeliśmy zdjęcia oszałamiających krajobrazów Wyspy Południowej z jej wspaniałymi , fiordami, rzekami oraz lodowcami. Mogliśmy na własne oczy się przekonać jak globalne ocieplenie wpływa na tamtejsze lodowce. Ich wielkość zmniejsza się z każdym rokiem. Zachwyciły nas zdjęcia z Parku Narodowego Fjordland z przepięknym Jeziorem Lustrzanym. Zauroczyła rzeka o rzadko spotykanej turkusowej barwie oraz ciekawe geologicznie skały naleśnikowe, które jak sama nazwa wskazuje przypominają swą budową ułożone warstwowo naleśniki. Nie wiadomo do tej pory jak te niezwykłe, wapienne formacje powstały. Druga część Nowej Zelandii to Wyspa Północna. Położona jest blisko płyt tektonicznych, zatem w jej krajobrazie dominują wulkany, efektowne gejzery i gorące źródła. Jedno z największych miast Nowej Zelandii Auckland posiada ich aż 53 i co najciekawsze ich charakterystyczne stożki są zamienione w parki. Urzeka unikatowa, bujna roślinność tego państwa. Większości rosnących tam drzew i krzewów nie spotkamy nigdzie na świecie. Ze względu na trwającą od milionów lat izolację około 75% gatunków flory i fauny Nowej Zelandii stanowią gatunki endemiczne. Naturalne ekosystemy budowane przez gatunki rodzime stanowią jednak tylko 10 -15% powierzchni wysp. Nasza cywilizacja ma jednak swoje prawa i dziewicza przyroda musi jej ulec. Wśród flory prym wiedzie niewątpliwie paproć srebrna, ” ponga” w języku Maorysów Paproć srebrna - Cyathea dealbata to gatunek paproci drzewiastej. To drzewo rodem z permu i triasu dorasta do 10 m i charakteryzuje się biało -srebrnym kolorem spodniej części liści. Te wierzchnie są zielone. Roślina ceniona jest przez Maorysów od stuleci i stała się nieoficjalnym symbolem tego państwa. Jest w herbie i w logo nowozelandzkich linii lotniczych. Nowozelandczycy często tatuują liście tej paproci na swoim ciele. Kraj porastają wszechobecne krzewy tęgosza zwanego też lnem nowozelandzkim. Jest to bylina o długich prawie 3 m efektownych liściach, z których wyrabia się włókna Charakterystyczna dla tamtejszej flory jest także manuka - Leptosermum scoparium, gatunek krzewów i małych drzew herbacianych.Manuka to roślina o wiecznie zielonych liściach i białych lub różowawych , miododajnych kwiatach. Produkowany z nich miód jest ze względu na wysoką zawartość MGO i swoje prozdrowotne właściwości znany i ceniony na całym świecie. Rośnie tam również miododajna kanuka, która to roślina jest w odróżnieniu od manuki wysokim 30 m drzewem. Faunistycznym symbolem Nowej Zelandii jest dla odmiany ptak kiwi. Jego podobiznę możemy tam zobaczyć wszędzie. Są to dość krępe ptaki o wadze około 3,5 kg oraz o charakterystycznym długim i giętkim dziobie. Ptaki mają szczątkowe skrzydła więc nie latają. Prowadzą nocny tryb życia, mają bardzo dobrze rozwinięty słuch i węch. Są monogamiczne i żyją w długotrwałych związkach. Zagrażają im jednak ssaki przywiezione na te tereny przez człowieka.Mogliśmy obejrzeć zdjęcia z ośrodka hodowli tego ptaka. Małe kiwi tam wyklute są zwracane naturze. Charakterystycznym endemicznym gatunkiem jest także papuga kea. Jej zwyczajowa nazwa pochodzi z języka Maorysów i odwołuje się do jej krzykliwego nawoływania, jakie te ptaki używają w momencie zagrożenia. Kea uważana jest za najmądrzejszego ptaka świata. Inteligencję tych papug porównuje się nawet do małp naczelnych.Występuje w lasach, w tym w lasach bukowych, w których buduje gniazda na drzewach. Jest ptakiem bardzo towarzyskim, ciekawym świata, skorym do zabawy. Lubi tarzać się w śniegu, ślizgać po zboczach a nawet potrafi lepić śnieżki.Chętnie przebywa w otoczeniu człowieka i sprawia kłopoty włamując się do domów, samochodów, skąd zabiera różne, przydatne jej rzeczy. Z powodu tej uciążliwości na keę polowano ale teraz gdy jej populacja spadła nie wolno jej zabijać. Z prezentacji pani profesor T. Radziejewskiej mogliśmy się ponadto dowiedzieć innych informacji o zwyczajach Maorysów oraz poznać wiele innych ciekawostek o tym przepięknym, niestety tak dalekim kraju.
Tekst: Aleksandra Brüske – Wasiukiewicz
Zdjęcia z zasobów internetowych
Park Narodowy Fjordland Skały naleśnikowe
Auckland Kiwi brunatny Nestor kea
Manuka Kanuka Paproć srebrna
