Wydarzenia: Zespół przyrodniczy
ROŚLINY SYMBOLEM ŚWIĄT BOŻEGO NARODZENIA 2020 r.
W polskich domach Święto Bożego Narodzenia to przede wszystkim wieczerza wigilijna. Tego wieczoru całe rodziny zasiadają do świątecznego stołu nakrytego białym obrusem. Dom przygotowany, posprzątany, choinka ustrojona, pod którą umieszczona jest szopka z narodzonym Dzieciątkiem Jezus ze Świętą Rodziną jako pamiątka sprzed ponad 2000 lat. Na stole dwanaście potraw, bo tylu było apostołów oraz opłatek biały. Jedno nakrycie jest wolne dla podróżnego albo członka rodziny nieżyjącego, kochanego i kochającego. Dzieci z niecierpliwością wyglądają pierwszej gwiazdki na niebie jako znak narodzin Dzieciątka Jezus i początek celebrowania Świąt Bożego Narodzenia.
Jest to czas najpiękniejszy, magiczny, jedyny w całym roku. „Głowa rodziny” łamie się opłatkiem ze wszystkimi obecnymi przy stole, życząc dużo zdrowia i pomyślności jednocześnie prosząc o zapomnienie tego, co było niewłaściwe. Zaprasza do spożywania przygotowanych potraw. Polskim zwyczajem jest uginający się stół pod pieczołowicie przygotowanymi świątecznymi daniami. Każdy członek rodziny, zwłaszcza dzieci, włącza się w przygotowanie wieczerzy i to jest piękne, budujące więź między pokoleniami. Wszystkie potrawy są postne, a walor smaku nadają przyprawy rodzime i egzotyczne pochodzące zwłaszcza z Azji, także obu Ameryk i basenu Morza Śródziemnego.
Wieczerzę wigilijną rozpoczyna się czerwonym barszczem z uszkami z farszem grzybowym. Następnie są pierogi z kapustą i grzybami, gołąbki z nadzieniem z tartych ziemniaków z sosem grzybowym, „królem” na stole jest karp smażony, w galarecie, po żydowsku, śledzie w różnych postaciach. Po ciepłych daniach podaje się kompot z suszu owocowego, herbatę, kawę wg smaku i uznania. Stół ugina się od wypieków świątecznych jak makowiec z bakaliami, pierniki i pierniczki, serniki, rolady, makiełki i inne smakołyki np. kutia, które nie byłyby takim rarytasem bez przypraw i owoców. Oto niektóre z nich: orzechy laskowe i włoskie, wanilia, pieprz czarny i kolorowy, daktyle, figi, goździki, cynamon, mak, imbir, migdały i marony (owoce kasztana jadalnego) oraz nasze polskie czerwone jabłuszka.
Podaję opisy niektórych roślin bożonarodzeniowych:
CYNAMON – cinamonum verum jest to zmielona kora drzewa cynamonowego pochodząca z Cejlonu. Przyprawa do ciast i deserów.
FIGOWIEC POSPOLITY – ficus carica jest to niewysokie drzewo, żyje w ciepłych krajach, posiada liście dłoniaste, kwiat zwija się do środka, w ten sposób formuje się owoc. W Biblii figowiec jest wymieniany 70 razy. W Księdze Rodzajów znajduje się tekst opisujący sytuację, gdy pierwsi ludzie przebywający w Raju, po skosztowaniu owocu z drzewa poznania Dobra i Zła, uświadomili sobie, że są nadzy. Spletli gałązki figowe i zrobili sobie przepaski. Dlatego określenie „listek figowy” oznacza bardzo skąpe odzienie osłaniające coś bardzo wstydliwego.
KASZTAN JADALNY – kastanea sativa
Pochodzi z Azji, a zadomowił się nawet na Pomorzu Zachodnim. Parę osobników zdobi Szczecin. Po odpadnięciu kłosów z zapylonego kwiatu żeńskiego wyrasta kolczasta kulka, wewnątrz której znajduje się owoc zwany maronem. Stosuje się do naleśników, do deserów, ale najlepsze są kasztany pieczone we Francji.
MAK - wdzięczna i piękna roślina. Cieszy oczy na polach i łąkach od wielu, wielu wieków. Mamy mak polny, lekarski i spożywczy. Na stole wigilijnym nie może zabraknąć makowca i kutii (mak mielony z dużą ilością bakalii). Wywar z maku lekarskiego daje morfinę.
MIGDAŁOWIEC POSPOLITY - communis sativa
Pochodzi z Chin, owocem migdałowca jest migdał. Wielką rolę spełnia w piekarnictwie cukierniczym. Napój alkoholowy z migdałami występuje pod nazwą Amaretto. Zmielone migdały zmieszane z cukrem pudrem i białkami jaj kurzych dają galanterię Marcepana. Jest to wyszukany delikatesowy przysmak pod choinkę na prezent.
Najważniejszą rośliną bożonarodzeniową jest ŚWIERK, potocznie zwany choinką. Rośnie na terenie całej Polski. Niekiedy stawiamy JODŁĘ pospolitą. Jej naturalnym środowiskiem są Góry Świętokrzyskie i Tatry. Kraje zachodnie do dekoracji świątecznej bożonarodzeniowej używają OSTROKRZEWU kolczastego. Przed laty w wiejskich domostwach wieszało się u powały JEMIOŁĘ białą z czerwona kokardą, sprzyjała szczęściu. Ostatnio do Polski przybyła POINSECJA – zwana gwiazdą betlejemską.
Joel Robert Poinsett pierwszy amerykański ambasador w Meksyku odkrył poinsecję (po polsku) w 1828 r. i sprowadził do USA nadając swoje imię. Dekoracją jej nie są małe, niepozorne kwiaty, ale otaczające je jaskrawo ubarwione liście, zwane przykwiatkami. Piękno poinsecji zaakceptował cały świat.
Po wspaniałej wieczerzy wigilijnej, prezentach spod choinki, po zaśpiewaniu kolęd, całe rodziny idą na Pasterkę do najbliższego kościoła, by przywitać Dzieciątko Jezus w żłobie.
Śpiew kolędy Wśród nocnej ciszy przy dźwiękach organów brzmi tak uroczyście, tak wzniośle, tak po polsku.
Kolędy w polskiej tradycji są bliskie sercu każdemu Polakowi. Ich śpiewanie jest dobrem naszej kultury.
Tekst – Weronika Ryba
Grafika - Julita Szutowicz
więcej w galerii <<< klikinj tu >>>
