Wydarzenia: Zespół przyrodniczy
Albatrosy – 15.11.2024 r.
Albatros na wietrze czuje się jak w domu!
Pierwsze, w tym roku akademickim, spotkanie naszego zespołu poświęcone było najwspanialszym ptasim wędrowcom – albatrosom.
Albatrosy albatrosowate (Diomedeidae) – rodzina dużych, morskich ptaków zaliczanych do rzędu rurkonosych (dość duży dziób, a w nim rurkowate nozdrza, przez które wydalany jest nadmiar soli).
Albatros wędrowny (Diomedea exulans) ma największą rozpiętość skrzydeł (251–350 cm; rekordowy osobnik miał 370 cm) ze wszystkich żyjących gatunków ptaków. Przeciętnie pokona on w ciągu swojego życia ponad 6 milionów kilometrów, co równa się ośmiu podróżom na Księżyc i z powrotem, czyli odległości większej niż ta, którą pokona jakiekolwiek zwierzę na Ziemi, czy też jakikolwiek samochód wyprodukowany przez człowieka.
Występują nad Oceanem Południowym, południową częścią oceanów: Atlantyckiego, Spokojnego i Indyjskiego oraz nad północną częścią Oceanu Spokojnego.
Od 1999 r. francuski ornitolog Henri Weimerskirch, dzięki miniaturyzacji wielu urządzeń, w które wyposażał ptaki, sprawił, że albatros jest obecnie najlepiej poznaną istotą na świecie (ponad 600 sztuk). Zaopatrywał ptaki w rejestrator wilgotności , lokalizator i pulsometr, nadajnik mierzący ciśnienie i temperaturę powietrza, kołysanie i kiwanie podczas lotu, a nawet termometr umieszczony w ich brzuchach.
Na podstawie wyników tych badań stwierdzono, że tętno ptaka w gnieździe – 65 uderzeń na minutę, momentach startu i lądowania (z lądu i na morzu) –230 u/min . Jeżeli jadł siedząc na wodzie to jeszcze szybciej. Ledwie znajdował się w powietrzu - tętno zwalniało do 80 u/min. a po paru godzinach ślizgu pośród wichury jego serce biło w takim samym tempie jak w gnieździe. Zarejestrowano lot albatrosa, który w ciągu 42 dni zatoczył koło nad całym Oceanem Południowym , wokół wybrzeży Antarktydy, po czym kontynuował lot na wschód, oblatując świat kilkakrotnie w roku następnym. Pośrednie badania wykazały, że ptak ten może wyłączyć połowę mózgu i spać w czasie lotu z prędkością 60km/h. Albatrosy wypracowały pomysłowe blokowanie ścięgien w ramieniu, które pozwala im rozkładać długie, ciężkie skrzydła bez wysiłku mięśni.
Albatrosy jedzą średnio 2 kg kalmarów dziennie, w ciągu tygodniowej rybackiej wyprawy 16 kg. Za każdym razem temperatura w brzuchach spada nawet o 20 stopni. Czasami ptak wytrzymywał 15 godzin między posiłkami. Resztki ze statków wielorybniczych unoszące się na powierzchni morza ściągają uwagę ptaków z odległości ponad 30 km w ciągu godziny.
Wskaźnik rozwodów wśród tych ptaków wynosi niemal 0 %!
Albatrosy zakładają gniazda na szczycie nagich skał blisko krawędzi klifu, z reguły w otoczeniu zielonych zboczy pokrytych wysoką trawą. Samce z reguły zbierają materiał na gniazdo. Samice zajmują się wystrojem wnętrza. Po kopulacji samica składa jedno bardzo duże, białe jajo. Jajo może ważyć nawet 0,5 kg. Po zniesieniu jaja samica traci około 10% masy ciała.
Młode po wykluciu rozwijają się bardzo powoli. Dopiero po 8 miesiącach uczą się latać. Pierwsze 5–10 lat spędzają wyłącznie na morzu, przepierzając się kilkukrotnie. Dopiero po tym czasie po raz pierwszy przystępują do rozrodu. Żyją około 70 lat.
Wszystkie gatunki albatrosów zagrożone są wymarciem. Główna przyczyna śmierci - to Flota rybacka z bazą na francuskiej wyspie Reunion na Oceanie Indyjskim, która zarzuca 26 milionów haków rocznie (łowienie tuńczyka przy pomocy sznurów z hakami, na których są przynęty z kalmarów).
Na szczęście zaprzestano strzelania do albatrosów. Dawniej truchła tych pięknych ptaków były wszechstronnie wykorzystywane. Ze stóp z błoną pławną robiono „znakomite” sakiewki na tytoń, z kości skrzydeł – cybuchy, z piersi – mufki, z dziobów „eleganckie” klipsy do papieru. Puch wykorzystywano do produkcji kołder i poduszek. Pióra skrzydeł i ogona były używane do pisania. Pozostałą część wykorzystano na nawóz lub tłuszcz.
Jaja zabierano także na pożywienie.
Tekst: Julita Szutowicz
Zdjęcia: domeny internetowe
Jajo albatrosa Na gnieździe Karmienie
Dorosły albatros wędrowny Młodociany albatros
