Wydarzenia: Przewodnik turystyczny po Szczecinie

SPACER PO CMENTARZU CENTRALNYM WŚRÓD KWITNĄCYCH DRZEW I KRZEWÓW W MAJU 2024 R.

                   SPACER PO CMENTARZU CENTRALNYM
WŚRÓD KWITNĄCYCH DRZEW I KRZEWÓW W MAJU 2024 R.

Czternasty dzień maja 2024 r. był piękny i słoneczny. Miałam przyjemność poprowadzić trzydziestoosobową grupę seniorów po cmentarzu. Szczególnie powitały nas rododendrony kwitnące w całej swojej przepięknej barwie od białej, różowej, łososiowej, a nawet krwistoczerwonej wzbudzając zachwyt. Witały nas także pseudoakacje przemożnym, odużającym zapachem śnieżnobiałych kwiatów w girlandach zwisajacych.
Cmentarz Centralny należy do najcenniejszych zespołów zieleni w Szczecinie. Projektanci nekropolii – architekt miejski Wilhelm Meyer Schwartau i dyrektor cmentarza jednocześnie główny ogrodnik Georg Hanning znakomicie wykorzystali naturalne warunki terenowe planując układ dróg , efektownie komponując drzewa i krzewy. W tym czasie Szczecinem rządził nadburmistrz Herman Haken. Stworzyli oni miejsce spoczynku zmarłych, a zarazem założenie parkowe. Cmentarz Centralny pod względem wielkości obszaru zajmuje pierwsze miejsce w Polsce, a trzecie w Europie po Hamburgu i Wiedniu. Powstał w 1900 r. Obecnie powierzchnia wynosi 172 hektarów. Rośnie tutaj 450 gatunków i odmian drzew i krzewów nie tylko rodzimych, także sprowadzanych z Ameryki Północnej, Azji oraz z basenu Morza Śródziemnego.
Pokazywałam przedwojenne pomniki niemieckie oraz polskie powojenne. Omawiałam szczegółowo drzewa o niezwykłej urodzie, rzadko spotykane, często egzotyczne, niezwykłe, zatykające dech w piersiach. Oto omawiane punkty:
1 – Pomnik dla poległych z I Wojny Światowej
2 – Lapidarium – Gaj Urnowy
3 - Pomnik Hermana Hakena z żoną Joanną (rekonstrukcja Moniki Szpener)
4 – Pomnik rodziny Randow – stela Kurta Schwedfegera
5 – Kwatera Zasłużonych ( pomysłodawcą był Sławomir Lewiński)
6 – Pomnik Wilhelma Meyera Schwartau
7 – Zakątek dendrologiczny ( miłorzęby, dąb zimozielony i chmielograb)
8 - Kaplica cmentarna i spalarnia zwłok
9 – Aleja Platanowa ( za czasów niemieckich im. Wilhelma Meyera Schwartau)
10 – Przy fontannie poniemieckie pomniki: Georga Hanniga, Hugona Lemkego
11 – Grób rodziny Dewizów (Chrystus wg projektu Torwarsena)
12 – Cmentarz Wojenny ( 3000 grobów żołnierzy radzieckich i 300 polskich)
13 – Głaz poświęcony ofiarom stalinizmu
14 - Pomnik Kombatantów wg projektu Jakuba Lewińskiego
15 – Głaz poświęcony Żołnierzom Września 1939 r.
16 – Cynotaf – symboliczny grób poświęcony Helenie Kurcyusz. Była w powojennym Szczecinie pierwszym architektem i konserwatorem To ona dała nazwę ulicy Ku Słońcu i nazwę Jasne Błonia dla obszernego zieleńca za magistratem. Pochowana na Powązkach.
Na całej trasie spaceru towarzyszą nam dostojne, wyniosłe platany, lipy drobnolistne i szerokolistne , a nawet lipy krymskie, jesiony, dęby szypułkowe dęby czerwone zwane amerykańskimi, buki zwyczajne i purpurowe zwisające , leszczyny tureckie, brzozy, cisy o formie drzewiastej i krzaczastej, wierzby polskie i mandżursie, klony w wielu odmianach, które szczególnie jesienią liście przebarwiają na złoto, brąz , pomarańcz , stwarzając bajkowy wygląd. Pięknie prezentują się świerki serbskie, Swoją wysokością górują nad grobami zmarłych, jakby czuwali nad ich spokojem.
Rosną jodły, żywotniki, bukszpany i wiele, wiele innych niepowtarzalnych drzew i krzewów w całej swojej wiosennej okazałości.

Spacerujący po Cmentarzu Centralnym, wśród których byli niepełnosprawni okazywali wielki zachwyt pięknem przyrody, choć przebywali wśród grobów. Zasadne było stwierdzenie redaktora Franciszka Gila w artykule „Szczecin – port świata” w kurierze z 1947 r. „OGROMNY PARK POCHOWAŁ UMARŁYCH”

Oprowadzała i opisała przewodnik Weronika Ryba
Zdjęcia wykonał Grzegorz Kierd

                                 Plan cmentarza                                                                     Grupa seniorów                               Wchodząca grupa
                                                                                                                                                                                             na cmentarz

                                             Brama Główna                                                                     Kaplica                             Głaz poświęcony
                                                                                                                                                                              zmarłym w Szczecinie

                                         Lapidarium                                                              Aleja zasłużonych                       Pomnik Braterstwa Broni

                    Grób Wilhelma Mayera                                       Pomnik Georga Hanniga                             Pomnik Hermanna Hakena
                            Schwartau

                                      Grobowiec rodziny von Dewitz                                                                                    Rododendron