Stowarzyszenie Uniwersytet Trzeciego Wieku w Szczecinie
Stowarzyszenie Uniwersytet Trzeciego Wieku w Szczecinie
ZIELEŃ SZCZECINA - Osobliwości dendrologiczne w Parku im. Stefana Żeromskiego 2025 r.
ZIELEŃ SZCZECINA
Osobliwości dendrologiczne w Parku im. Stefana Żeromskiego 2025 r.
Park im. Stefana Żeromskiego powstał z dwóch cmentarzy – cmentarza gminy francuskiej ewangelicko - reformowanej, utworzonego w 1721 r. oraz z cmentarza niemieckiego komunalnego, dostępnego dla wszystkich wyznań powstałego na początku XIX w. Nosił nazwę Cmentarza Grabowskiego. W 1873 r. zapadła decyzja o likwidacji twierdzy z fortami Leopolda, Wilhelma i fortu Prusy. Mury rozebrano, powstawały nowe ulice z dużą ilością zieleńców. Wielką rolę w tworzeniu innego nowego miasta odegrało Towarzystwo Upiększania miasta. W 1900 r. zbudowano Cmentarz Centralny, jednocześnie zakazano grzebanie ciał na cmentarzykach przykościelnych. W miejscach tych zaczęto sadzić drzewa i krzewy. W ten sposób Szczecin stał się MIASTEM ZIELENI. Od 1945 r. wskutek przegranej II Wojny Światowej przez Niemcy, na mocy Traktatu Pokojowego w Poczdamie do Polski należy Pomorze ze Szczecinem. Cmentarze się łączą i od tego czasu jest to Park im. Stefana Żeromskiego. Groby zniwelowano, płyty nagrobne wykorzystano do budowy murków opasujących cały park. Obecnie park ma powierzchnię 23 ha, a ponieważ nie ma polany, sprawia wrażenie mniejszego. Ograniczony jest ulicami: Matejki, Malczewskiego, Parkową, Starzyńskiego, Zygmunta Starego, Kapitańską Storrady i Wawelską. Jest położony w centrum miasta, stanowi więc enklawę zieleni i ciszy.
W parku tym rosną cenne o niezwykłej urodzie okazy drzew i krzewów pochodzenia rodzimego oraz sprowadzane z innych stref klimatycznych. Jest wiele drzew pomnikowych, tzn. takich, które w pierśnicy , czyli od podstawy drzewa na wysokości 130 cm mają w obwodzie 300 cm i wiek ponad 100 lat. W parku rośnie 177 gatunków i odmian drzew i krzewów. I tak np. rosną tu dęby szypułkowe i bez szypułkowe, jedyny w Szczecinie dąb grabolistny i dwa burundzkie, wiele dębów czerwonych zwanych amerykańskimi, których liście przebarwiają się na kolor czerwony i takie pozostają do wiosny. Rośnie strączyn żółty – jedyny w parku, a także dostojne, wyniosłe platany klonolistne. W całym Szczecinie jest ich ponad osiemset. Rosną też kasztanowce białe i czerwone. Rosną dwa kasztany jadalne, niestety u nas nie dojrzewają. Rośnie potężna czarna sosna, choiny kanadyjskie o najmniejszych szyszkach z drzew iglastych, daglezje, modrzewie i szupin japoński, czyli perełkowiec, skrzydłorzech kaukaski o kwiatach w kształcie wisiorków długości do 50 cm, kłęk kanadyjski, surma pośrednia i bożodrzew gruczołkowaty, dwie glediczje trójcierniowe. W dużych ilościach , jak na były cmentarz przystało rosną cisy w formie drzewiastej i krzaczastej. Cisy są rozdzielnopłciowe, to znaczy, że jest osobnik męski i osobnik żeński. Wszystkie są silnie trujące poza czerwoną osnówką, podlegają ochronie. Do ciekawych okazów należy wiąz szypułkowy, ponieważ ma niesymetryczne liście i korzenie deskowe. Wiele mamy buków: buk zwyczajny, buk zwisający i buk purpurowy. Jest wiele innych drzew o niespotykanych walorach, zwłaszcza w czasie kwitnienia lub jesienią, gdy liście zmieniają barwę od żółci poprzez purpurę do krwistej czerwieni. Wtedy obserwator nie wie, czy znajduje się w świecie realnym, czy baśniowym, zapomina,jest pełen nadziei na następny dzień. Za alejką wejmutek rosła lipa drobnolistna zwana SIŁACZKĄ mająca 600 cm w pierśnicy. Najstarsza i najgrubsza z drzew. Niestety wichry ją przełamały. Stanowi teraz „ domek „ dla robaczków i owadów. Lipa ma wszechstronne zastosowanie :Wit Stwosz wyrzeźbił ołtarz w kościele Mariackim w Krakowie, Z drewna lipowego dawniej strugano fujarki i rzeźbiono świątki stojące na rozstajach dróg. W czasie kwitnienia ma ona upojny zapach wabiący pszczoły, w wyniku czego mamy miód lipowy. Jan Kochanowski w swoim utworze zapraszał pod rozłożystą lipę na odpoczynek słowami :...gościu siądź pod mym liściem, a odpocznij sobie. Nie dojdzie cię tu słońce, przyrzekam ja tobie...
W parku od strony ulicy Matejki rośnie DĄB SZYPUŁKOWY. Na wysokości trzech metrów na korowinie jest ukształtowana twarz z jednym okiem i cierpieniem na ustach. Według legendy utworzonej przez naszego kolegę Radosława Kleszczewskiego jest to kawaler zaklęty w w dąb szypułkowy przez córkę grabarza Alonę mieszkającą w domku grabarza . Alona była piękną, ale wyniosłą panną gardziła kawalerami. Jej ojciec kategorycznie zażądał żeby wyszła za mąż. Wtedy Alona powiedziała „niech kawalerowie walczą wręcz, który zwycięży zostanie moim mężem”. Zwyciężył kawaler wysoki, mężny, ale w trakcie walki stracił jedno oko. Alona zdegustowana nie chciała go . Bo nie widziałby jej urody. Panna miała moc nadprzyrodzoną i zaklęła go w dąb szypułkowy, a sama zamieniła się w brzózkę nieopodal stojącą. W domku grabarza obecnie znajduje się Klub Storrady, prowadzący działalność kulturalną.
Park im. Stefana Żeromskiego jest często odwiedzany przez mieszkańców, przychodzą przedszkolaki i młodzież szkolna celem edukacji, matki z małymi dziećmi, a także seniorzy siedzą pod platanami i być może wspominają swoją młodość. Turyści fotografują przepiękne drzewa i krzewy, a młodzi w Dolince Miłości wyznają sobie dozgonną miłość. Szkoda, że nie śpiewa im nieodżałowany Mieczysław Fogg,...w parku pod platanem pani siądzie z panem, da mu słodkie usta rozkochane...
Prowadziła i opisała Weronika Ryba
Fotografował Grzegorz Kierod
Grupa na schodach ZUSu
Drugie życie drzewa Drugie życie
drzewa
-horz.jpg)
Domek grabarza ( ogrodnika ) Popiersie S. Żeromskiego-
- Witacz
Strączyn żółty Lipa siłaczka Dąb szypułkowy z twarzą ludzką
