Wydarzenia: Przewodnik turystyczny po Szczecinie

Zwiedzanie Cmentarza Centralnego, jesień 2018 r

             Zwiedzanie Cmentarza Centralnego, jesień  2018 r.

 Cmentarz Centralny powstał w 1900 r. a otwarcie nastąpiło trzeciego grudnia 1901 r. Jego twórcą był miejski radca budowlany, urbanista,  wizjoner Wilhelm Meyer – Schwartau. Dyrektorem, jednocześnie ogrodnikiem był Georg Hannig – projektant przestrzeni ( który terminował w Ogrodach Wersalu). Początkowo zajmował 68 ha, obecnie zajmuje 172 ha. Pod względem obszaru jest trzecim co do wielkości w Europie, po Hamburgu i Wiedniu. Rośnie tu 415 gatunków i odmian drzew i krzewów sprowadzanych z Ameryki,  Azji oraz basenu morza Śródziemnego.

 Wyjątkowo okazała Brama Główna (77 m długości) poprzedzona jest rozległym placem, dzięki czemu zyskała walor monumentalności. Stanowi jakby granicę świata żywych i zmarłych. Od Bramy Głównej prowadzi  aleja platanów idąca od północy do południa, na końcu której znajduje się kaplica cmentarna w stylu neoromańskim. Stąd ruszają kondukty żałobne na osi wschód - zachód. Przed kaplicą w kierunku zach. znajduje się basen z fontannami. Kaplica i basen otoczone są serbskimi i pospolitymi świerkami, jodłami, sosnami, żywotnikami, bukami i ogromnym wachlarzem różnobarwnych krzewów. Za basenem na platformie widokowej widnieje Pomnik Braterstwa Broni wg projektu architekta Sławomira Lewińskiego, odsłonięcie nastąpiło w 1967 r. Idąc w  kierunku  pomnika Ruchu Robotniczego towarzyszą nam daglezje, wejmutki, klony w różnych odmianach, graby, jesiony wyniosłe, dęby czerwone i szypułkowe, lipy, cisy w formie drzewiastej i krzaczastej, wiązy i mnogość innych drzew i krzewów. Zatrzymujemy się przy grobie twórcy cmentarza Wilhelma  Meyera - Schwartau i jego synów, którzy zginęli w czasie I Wojny Światowej - Klausa i Markusa. W pobliżu rosną rarytasy dendrologiczne: dwa miłorzęby dwudzielne, dąb zimozielony, chmielograb oraz choina kanadyjska. Dotarliśmy do wykonanego z betonu pomnika Ruchu Robotniczego (14x7 m) sprawiającego wrażenie powiewającego sztandaru na wietrze, proj. Sławomira i Jakuba Lewińskich, odsłoniętego w 1978 r.  Aleją Górną dotarliśmy do wiatraka holenderskiego, który stoi w tym miejscu od połowy XIX w., opleciony czerwonym winobluszczem  i otoczony perukowcami mieniącymi się koloru pomarańczy i żółci,  a wysokie klony i świerki dopełniły bajkowy obraz.

W okolicy wiatraka znajdują się DRZEWKA PAMIĘCI wg pomysłu Andrzeja Łazowskiego - prezesa  Stowarzyszenia Czas Przestrzeń Tożsamość. Są to dęby odmiany stożkowej, szlachetne,   długowieczne. Symbolizują moc i siłę oraz mają na celu uchronienie w świadomości społecznej serdecznej pamięci postaci ważnych dla powojennego Szczecina artystów, naukowców, duchownych i społeczników, których groby znajdują się poza miastem. To one wzbogacają szatę roślinną naszego cmentarza. Co roku dosadzane są nowe Drzewka Pamięci. Na szczególną uwagę zasługuje Drzewko dla Ireny Pawlewskiej - Szydłowskiej, która studiowała na  Sorbonie, a w czasie II Wojny Światowej należała do ZWZ. Po powrocie z obozu koncentracyjnego  osiedliła się w Szczecinie, gdzie pracowała społecznie na rzecz PTTK i zieleni miasta. Umarła w Domu Weterana zapisując swoje ciało do dyspozycji Akademii Medycznej.

Tuż przy ścianie urnowej znajduje się alejka  żółtnicy pomarańczowej  łac. maclura pomifera. Drzewa pochodzą z Ameryki Środkowej, wys. do 5 m, kwitną niepozornie w  maju, owoce jak żółtopomarańczowe kule do 30 cm w obwodzie. Są to drzewa bardzo dekoracyjne, ozdobne. Owoce niejadalne, ale nietrujące. Jest to wielka OSOBLIWOŚĆ dendrologiczna.

Przy jesiennej barwie cmentarz nasz wygląda wprost bajkowo. Jeśli nasi bliscy już nie żyją, to przynajmniej spoczywają w malowniczej scenerii.

 Cmentarz Centralny to wielki park, który pochował setki tysięcy ludzi.

 Oprowadzała i opisała  Weronika Ryba.  Autorzy zdjęć: Marek Michalak,  Wanda Sobieralska, Julita Szutowicz

Grupa przed kaplicą

Pomnik Braterstwa Broni

Grób Wilhelma Meyera - Schwartau

Owoc maclury